(Жарылкасын Нұсқабайұлына)
Ерте, ерте,
ертеде
ертеде
Отырарда,
Біздің іңкәр
өлкеде,
өлкеде,
Иық бұрмай тек
білімнен басқаға
білімнен басқаға
Қатар өсті екі
бірдей жас бала.
бірдей жас бала.
Қатар жүріп сан
өнерге машықты,
өнерге машықты,
Бірге оқыды,
Бірге ойнады
асықты.
асықты.
Екеуіне назар
бұрды ел ерек,
бұрды ел ерек,
Өйткені олар
дарынды еді керемет.
дарынды еді керемет.
"Таңдайымыз
өрісті оймен татымақ",
өрісті оймен татымақ",
Деп қуана езу
тартты атырап,
тартты атырап,
Ал дарындар
медресені тауысты
медресені тауысты
Он екіге жасы
ілікпей жатып-ақ.
ілікпей жатып-ақ.
Сыбағасын тағдыр
дара бөлгендей,
дара бөлгендей,
Өсе берді төске
шауып, төрге өрлей,
шауып, төрге өрлей,
Екеуіне қараган
жұрт сүйсінді,
жұрт сүйсінді,
Отырардың
болашағын көргендей,
болашағын көргендей,
Отырарда жаны
жайқын дария,
жайқын дария,
Ойы безбен бар
еді бір қария.
еді бір қария.
Сол қария бір
күні екі шәкіртті,
күні екі шәкіртті,
Қүрметпенен өз
үйіне шақыртты;
үйіне шақыртты;
- Балақайлар,
балапандар, көк өрім,
балапандар, көк өрім,
Сендерге бір
сауал қойсам деп едім,
сауал қойсам деп едім,
Туған жан деп
өнерімен, өртімен
өнерімен, өртімен
Екеуіңді сөз
етіп жүр ел түгел.
етіп жүр ел түгел.
Мен де танып
білсем деп ем,
білсем деп ем,
Кімсіңдер?
Қандай арман
жетегінде жүрсіңдер,
жетегінде жүрсіңдер,
Қандай бағыт
ұстайсыңдар түбінде,
ұстайсыңдар түбінде,
Сонша неге
құштарсыңдар білімге?
құштарсыңдар білімге?
Қане, Дойыл, сен
айтшы?
айтшы?
Дойыл айтты: -
Жалғыз арман бар менде,
Жалғыз арман бар менде,
Шектесетін
қулықпен де, армен де.
қулықпен де, армен де.
Жалыниіашса
өнерімнің өрнегі
өнерімнің өрнегі
Сонау Йемен,
Мысыр, Бағдад елдері
Мысыр, Бағдад елдері
Түгел танып жыр
ететін тандана,
ететін тандана,
Саудагер боп
шықсам деймін, жан баба.
шықсам деймін, жан баба.
Тірлігімде
жабырқамай, жасымай,
жабырқамай, жасымай,
Ата жолын қусам
деймін осылай.
деймін осылай.
Бой шалдырмай
бос мақтан мен өсекке
бос мақтан мен өсекке
Өмірімді құрсам
деймін есепке.
деймін есепке.
Ұтыласың,
жебемесе желекті ой,
жебемесе желекті ой,
Бұл өнердің табиғаты
ерек қой.
ерек қой.
Қаншама елмен
сауда-саттық жасауға
сауда-саттық жасауға
Соншама елдің
тілін білу керек қой
тілін білу керек қой
Табу үшін жұрт
таппаған айланы,
таппаған айланы,
Көру үшін жұрт
көрмеғен пайданы,
көрмеғен пайданы,
Шығу үшін жұрт
шықпаған белеске,
шықпаған белеске,
Жұрттан асқан
білім керек емес пе?
білім керек емес пе?
Тілін таппасаң
кім созбайды қол ұшын,
кім созбайды қол ұшын,
Өнер қажет,
білім қажет сол үшін.
білім қажет сол үшін.
Қарт күрсінді: -
Ұлым, желік қуыпсың!
Ұлым, желік қуыпсың!
Неге мұнша
желтоқсандай суықсың?
желтоқсандай суықсың?
Барымызға туған
дарын болар деп
дарын болар деп
Қуанып ем,
Сорымызға
туыпсың.
туыпсың.
Сор боларсың,
одан не мән табарсың,
одан не мән табарсың,
Арманыңды,
бәлкім, қайта қарарсың?
бәлкім, қайта қарарсың?
Бірақ Дойыл тұрып
алды пандана:
алды пандана:
- Арманымды өзгерте алман, жан баба!
- Ал сен қалай бағыттадың нұрыңды,
Жасырмай айт,
Жасқанбай айт
сырыңды -
сырыңды -
деп қария
Дойылмен бір отырған
Дойылмен бір отырған
Ұяң шәкірт жас
Әбуге бұрылды.
Әбуге бұрылды.
Әбу айтты: -
Менде де бар бір арман,
Менде де бар бір арман,
Маздап жанып,
қол бұлғайтын шынардан.
қол бұлғайтын шынардан.
Ұлы баба, бірақ
менің арманым
менің арманым
Парыз бенен
махаббаттан құралған.
махаббаттан құралған.
Шамын жақсам
гылым менен өнердің,
гылым менен өнердің,
Елімді зор
мерекеге бөлермін.
мерекеге бөлермін.
Бүл сапарым
азапты да шығар-ау,
азапты да шығар-ау,
Не де болса
пешенемнен көрермін.
пешенемнен көрермін.
Мейлі мөңгі
жарымайын киімге,
жарымайын киімге,
Мейлі түйір нан
қалмасын үйімде,
қалмасын үйімде,
Мейлі ұлының
еңбек етіп арымен
еңбек етіп арымен
Жүргендігін
ұғынбасын қалың ел.
ұғынбасын қалың ел.
Қарлы боран
қыран жолын богер ме?!
қыран жолын богер ме?!
Өнеріммен тасып
толам кемерге.
толам кемерге.
Мен өзіме риза
емеспін, елімнің
емеспін, елімнің
Сүйеніші бола
алмасам егер де.
алмасам егер де.
Қарт жымиды: -
Бәрекелде, жаз жайраң!
Бәрекелде, жаз жайраң!
Көл болмаса
тояттайды қаз қайдан?!
тояттайды қаз қайдан?!
Біреуіңнің
арманыңнан шоиіып ем,
арманыңнан шоиіып ем,
Бірің, міне,
еттің лезде мәз-мейрам.
еттің лезде мәз-мейрам.
Бірің үшін
күрсінумен отермін,
күрсінумен отермін,
Бірің үшін
сүйсінумен өтермін,
сүйсінумен өтермін,
Сөйте-сөйте мен
де өмірден кетермін.
де өмірден кетермін.
Беттеріңнен
жарылқасын, тәңірім,
жарылқасын, тәңірім,
Ал жарайды,
батам осы, барыңдар,
батам осы, барыңдар,
Отырарда туған
үлы дарындар!
үлы дарындар!
Әжуасын әжіміне
жасырып,
жасырып,
Жылдар ақты,
Жылдар ақты
асығып,
асығып,
Жалын еді-ау
арманы айқын, өр көңіл,
арманы айқын, өр көңіл,
Екі досты екі
арнаға бөлді өмір.
арнаға бөлді өмір.
Дойыл солай
өзгертпеді шешімін,
өзгертпеді шешімін,
Дәулет оған
жылдам ашты есігін.
жылдам ашты есігін.
Өнері асқан
саудагердің көп өтпей
саудагердің көп өтпей
Бағдад, Мысыр
түгел білді есімін.
түгел білді есімін.
"Есепсіздің
несібесі озар ма?"
несібесі озар ма?"
Әйелін де
баулыды ол со заңға,
баулыды ол со заңға,
Қонаққа арнап
асылатын етті де
асылатын етті де
Өзі салып беріп
жүрді қазанға.
жүрді қазанға.
Тек байлыққа
деген жүтаң сарандық
деген жүтаң сарандық
Жіберді оның бар
өнерін қараң ғып.
өнерін қараң ғып.
Міне осылай
жазық дарын, жас тұлға
жазық дарын, жас тұлға
Ұшырады әбілетті
тозғынға.
тозғынға.
Саудагерді өзге
түгіл
түгіл
Өзінің
Ұрпақтары кетті
үмытып аз жылда.
үмытып аз жылда.
Ал Әбу ше?
Кеңге жайды ол
қанатын,
қанатын,
Әбуіміз - әрі
ғалым, әрі ақын,
ғалым, әрі ақын,
Әбуіміз - біздің
үлы бабамыз
үлы бабамыз
Әбу-Насыр
әл-Фараби болатын.
әл-Фараби болатын.
МӘҢГІ ЛАУЛАП
ЖАНУ ҮШІН ҒАЛАМДА,
ЖАНУ ҮШІН ҒАЛАМДА,
ҮЛКЕН БАҚЫТ ТАБУ
ҮШІН ҒАЛАМДА,
ҮШІН ҒАЛАМДА,
ҮЛКЕН БОЛЫП ҚАЛУ
ҮШІН ҒАЛАМДА,
ҮШІН ҒАЛАМДА,
ҮЛКЕН АРМАН
КЕРЕК ЕКЕН АДАМҒА.
КЕРЕК ЕКЕН АДАМҒА.
- 96 просмотров