Байлық, кедейлік, мұқтаждық

1. Жоқтық ұят емес, тоқтық мұрат емес.

2. Бай бауырын танымас, сауда досқа қарамас.

3. Ашаршылықта бай баласы бірінші өледі.

4. Жарлы байғұс жаманар, жаманар да қуанар.

5. Нені кем тұтсаң, соған зар боларсың.

6. Аттыға жаяу жолдас болмас.

7. Несиеге ет жесең, сүйегі ішегіңді жыртар.

8. Жаяуға жол алыс.

9. Аш бала тоқ баламен ойнамайды,
            Тоқ бала аш болам деп ойламайды.

10. Жіп жіңішке жерінен үзіледі.

11. Асы жоқ үйді ит те сүймейді.

12. Аштың ақылы тамағында,
            Жаяудың ақылы табанында.

13. Аш ақылмен тоқ болмайды.

14. Қарны ашқанға қара талқан майдай көрінеді.

15. Күші жоқ ит те жүгірмес.

16. Төреге ерген ер-тоқымын арқалар.

17. Аспаннан киіз жауғанда,
            Сорлыға ұлтарақ та тимепті.

18. Адасқанға - жұлдыз айдай,
            Қарны ашқанға - көже майдай.

19. Тоңған тонын мақтайды, адасқан жолын мақтайды

20. Алпыс қарсақ ат болмас.

21. Қысқа жіп күрмеуге келмес.

22. Ай бетінде де дақ бар.

23. Қасық тары ботқа болмас,
           Ботқа болса да, жұртқа жетпес.

24. Жоққа жүйрік жетпейді.

25. Мысық жоқта тышқан төбеге шығады.

26. Жоқ болса, тұз да қат.

27. ¥ста пышаққа жарымас, етікші етікке жарымас.

28. Балықшының аты шөлден өледі.

29. Балық жоқта бақа да балық.

30. Бие коп болса, құлын көп.

31. Сауыны аздың жазы қысқа.

32. Етік жамағанды көрдік,
            Тақия жамағанды көрмедік.

33. Құсы жоққа тұрымтай - сұңқармен тең, аты жоққа қотыр тай - тұлпармен тең.

34. Кісі берген кісіге ырыс болмас.

35. Мысық жоқта тышқан мияулайды,
           Ит жоқта шошқа үреді.

36. Жоқшылық жомарт ердің қолын байлар.

37. Кедей менен бай жолдас болмас,
           Қасқыр менен қой жолдас болмас.

38. Қасқыр ішігі бар кісі,
           Жолдасының тоңғанын білмес.

39. Біреу тойып секіреді, біреу тоңып секіреді.

40. Қойың болмаса, байлықта ойың болмасын.

41. Жуан жіңішкергенше, жіңішке үзілер.

42. Жаяушылық тартқанда, жүрмес есек ат болар,
            Қарын қатты ашқанда, қара талқан қант болар.

43. Жарлылығын жасырған жарымас.

44. Ақша ашпайтын құлып жоқ.

45. Ақшада көз жоқ.

46. Арық атқа қамшы жау, жыртық үйге тамшы жау.

47. Ит арық болса, ауылдың намысы.

48. Алтынды тот баспайды.

59. Тар киім - тозғақ.

50. Түк таппаған тұз жалар.

51. Балықшы суда жүрсе де сусап жүреді.

52. Барлық жарастырады, жоқтық таластырады.

53. Тамыр тартқан тарықпас.

54. Ашаршылықты көп көрген, өзі тоймай мә демес.

55. Аш атасын тыңдамас.

56. Түйесі жоқ ауылға тайлақ атан көрінеді.

57. Кедейге өлең айтқан да - шығын.

58. Қалтасында тиыны жоқ, түйенің тісін ашып көреді.

59. Аузы кисық болса да, байдың ұлы сөйлесін.

60. Еліктің мойнын оқ кеседі, ердің мойнын жоқ кеседі.

61. Қарны ашқанға кара нан да май татыр,
           Шөлдегенге қара су да бал татыр.

62. Базар бай, алушы кедей.

63. Базар ақшалыға базар, ақшасызға назар.

64. Қарыз қатынас бұзады.

65. Адамды тарлық шынықтырады,
            Адамгершілікті барлық ұмыттырады.

66. Байдан пайда артылмас, қудан айла артылмас.

67. Тіленшіге жел қарсы.

68. Бай атқа мінсе, құтты болсын дейді,
            Кедей атқа мінсе, қайдан алдың дейді.

69. Байға жағынамын деп,
           Жарлының тоқтылы қойы шығыпты.

70. Иттің боғы дәрі болса, дарияға тышады.