Ахат Жақсыбаев

      - Қасеке, соғыс кезінде -
жиырмадан енді ғана  асқан жігіттік шағыңызда жау
тылында, қантөгістің

ортасында жүрдіңіз. Өз еліңіз,
туған жеріңіз, жарыңыз Асыл апай да алыста жатыр.
Сонда елді

ойлап, ағайын-туысты сағынатын,
«осы соғыс қашан аяқталар екен» деп қамығатын
кездеріңіз көп болды ма? Әлде кырғын соғыс, қан майдан бәрін де ұмыттырып жібере ме, қалай?

- Алғаш соғысқа кірген кезде елді,
туған жерді  қанша сағынғанмен, ол туралы
ойлануға да уақыт

       - Қасеке, Сіздің өзіңіз, - қазақшасы бар, орыс,

украин тілдеріне аударылғаны,
қайта басылғаны бар,

отызға жуық кітаптың авторысыз, жазушы адамсыз.

Бір сөзіңізде «сол кітаптарда жазғандарым бастан

кешкен оқиғалардың үштен бірін
ғана қамтиды»

дегенсіз. Соған қарағанда, әлі де
айтарыңыз көп

сияқты.
Кеңестік заманда коммунистік идеология

қолбайлау болып, кейбір
шындықтарды айта алма-

ған, жаза алмаған боларсыз. Соғыс
шындығы,

сондағы қатыгездік бояма
әсірелеуді қаламайды.

        - Қасеке, өзіңізбен биылғы 2001
жылы Жеңіс

күні қарсаңында кездескенім
есімде. Алматыдағы

Ғалымдар үйінде сол жолы Сіз
туралы түсірілген

шағын метражды деректі фильмнің тұсау кесер

рәсімі болды. Осы фильмде
"Өлімнен қорқасыз ба?"

деген сұраққа
Сіз мырс етіп күлесіз де: "Өлімнен

кісі қорқа ма екен? Бір Алланың
жазуымен уақыт

жеткенде о дүниеге әркім де
аттанады" дейсіз. Иә,

өмір мен өлім - мәңгілік әңгіменің
такырыбы. Сіз

                 - Касеке, ендігі әңгіме Хамза
Өмірбаев туралы

болса екен деймін. Бұдан бұрын Хамза туралы

айтқансыз, 1939 жылы әскерге
алынғанда Павлодар-

дан Хамзамен бірге аттандық
дегенсіз. Естайдың

"Қорлан" әнін жақсы
айтатын еді, ол өзі ақын еді"

дегенсіз. Сіздің сондағы
әңгімеңізге қарағанда Хамза-

мен Мәскеуге дейін бірге барып,
содан кейін

айырылысып кетіп, қайтып көріспеген секілдісіз. Хамза

туралы әңгімеңіз осыдан аяқталып,
Сіз бен біз басқа

            -        Қасеке,
өткен күндер белгісін біреулер ойда

сақтайды. Біреулер қағазға түсіріп
отырады. Сіздің

күнделік жазу әдетіңіз болды ма?

-        Мен
соғыс уақытында жау тылында жүріп күн-

делік жүргізіп, елге біраз
блокноттар алып келгенмін.

Әлі де сол блокноттарым сақтаулы.
Соғыста күнде-

ліктерімді арабша жаздым. Өйткені
жау тылында ки-

риллицамен жазатын болсаң
жазатайым қолға түссең,

жау оны айырып оқуы мүмкін. Ол
жақта арабша еш-

кім білмейтіні анық.