Айтуар Өтегенов

 Түйе,Түйе,Иiр мойын түйелер,Сен ғылымсың бiр арнаға жүйелер.Ботаң өлiп боз далада қайғы буған шағыңда,Алпыс екi тамырыңды идiрiптi күй өнер.Жанар оты сағыныш боп маздаумен,Орта жолда құздан құлай жаздаумен.Мейлi Қырым, мейлi Қытай асырсын,Туған жерге оралыпсың боздаумен.Саған артып өмiр жайлы толғаған,Үмiт әнiн, аттаныпты алға адам.Әуе жолы, темiр жолдар жоқ кезде,Түйе жолдар ел мен елдi жалғаған.Жүк қалмаған көшкен, қонған беткейде,(Керуендер сап түзеген өтпей ме?)Мадақтаған саған сенген адамдар,Түйе демей, “шөл кемесi” деп кейде.Санаспадың жақын жерiң, қашығың,Деген жоқсың: “қажыдым да ж

 Шiлiңгiр шiлде iшiнде,Күн тиiп азап тартасың.Iшкiзер ем-дом үшiн де,Қара қойдың сорпасын.Қара құрт шақса уытын,Тағы да сорпа қайтарар.Шомылып соған, жiгiтiм,Шыдамсыз жаның жай табар.Тұра алмай қалсаң шойырылып,Жел тиiп желкем белiңе.Сол қойшы қойын сойдырып,Орайды жылы терiге.Жайлауда ауырып қалдың ба,Ойламас әсте арам ой.Жайылып жүрген алдыңда,Қойшының емi – қара қой.Сәулесi күннiң мол мұнда,Қара қой ғажап дара ғой!

 Кез болатын қол босаған орақтан,Кез болатын көңiлге нұр таратқан.Елдің Ұлы  мерекесi.

 - Ұнататын бұрын ойын, шабысты,Оттамайды, қазiр iшi қабысты,Құнан шығар кезiнде бұл құлаға,Бiр жамандат* жабысты,Бiтiмiне iштей көңiлiм толатын,Құйрық-жалы төгiлген, бейне мақпал қара түн.Бүкiл табын жылқыны алдырмайтын қасқырға,Қалыбайкөк айғырдың бел баласы болатын.Бар айтарым, Құдеке,Бар айтарым осы ендi,Еңбегiңдi жемеспiн, кетiрмеспiн есеңдi.Қан қатқандай iшiне оңалтпайтын жас малды,Тауып берсең дауасын осы антұрған кеселдiң.Жылқы десе биiк ұстар еңсенi,Атбегi қарт, оған қоса емшi едi.__________________________ *Жамандат – мал ауруының аты.- Олай болса, Жұмақшамжан, көрелiк,Де

 Шiлденiң тамған кезi болатын-ды,(Ажалға қандай тылсым ара тұрды).Кенет, кенет дүрлiгiп жылқылы ауыл,Кекiлi күлтеленген,Асау құлын желiге оратылды.Болар, бәлкiм, тәңiрi құптамаған,Түсiнедi мән-жайды ұққан адам.Жеткенше құлын кеттi шейiт болып,Ақ боз үйден жүгiрiп шыққан Ағам...Деушi едiк: айуан не түсiнедi,Тағдырдың кез келтiрмес iсi ненi.О дүниелiк құлынын ұғып ене,Жанұшыра шұрқырап кiсiнедi.Естi-ақ екен, демесең нәтi мал-ды,Адаспайтын түндерде не тұманды.Құлынының тұяғы тиген жерге,Жалын жайып жануар жатып алды.Қайғылы осы көрiнiс нықтайды ойды,Айғырдың да кәрiнен ықпай қойды.Үш күн бойы