Сафуан Шаймерденов

           Әлиза
күйеуден жас қалған жесір әйел. Бір бөлмелі үйде жұпыны ғана тірлік кешкен
машинистка болатын.

        Жалақысы
баласымен екеуінің ішіп-жемі киіміне жетпегендіктен, көбіне үйіне де жұмыс алып
істейтін. Үйіне алып істеген жұмысының бірі - менің «Инеш» романымның алғашқы
нұсқасы.

        Жүре келе ойда
жоқта Әлизаның бағы жанды. Алпыстан асқан шағында атақты бір адамға тұрмысқа шықты

    Менің Заманбек Батталханов дейтін досым бар. Алматы облысы Ұйғыр аудандық атқару комитеті председателінің орынбасары қызметінде жүрген кезі. Төрт-бес жігіт бас құрап, Іле бойына шықтық. Жер аралаймыз. Мал жайылымын көреміз. Аң атамыз. Кешке оралған бетте тура атқару комитеттің председателі Баратов Сатыбалдының үйіне келіп түспекпіз. Жоспар-келісім осы.

     Қолым бос кезінде айтса болды, әйелімді сұраған жеріне
апаратын әдетім бар. Сағат кешкі бес. Біз салып ұрып тарап жатқан көкшін
базарға келдік. Бақаң тарай бастаған жұрт арасына сүңгіді де кетті. Машинаны
күзетіп мен қалдым. Жәй қалған жоқпын, құжнап жатқан жұрт нөпіріне қараумен
отырмын. Міне қақпадан бір әйел, бір еркек шықты. Біреуінің қолында сыпырғыш. Екіншісінің
қолында жарты литр арақ, тағы бір түйіншек. Екеуі маған қарай жақындап келді де

     Сәбит Мұқановпен ең алғаш 1942 жылдың март айында кездестім. Мен онда армия қатарына шақырылып осы Алматы қаласына келген болатынмын. Уақытша тұрағымыз бұрынғы «Ударник» кинотеатрының кең залы. Сәбеңмен мен сонда кездесу үстінде таныстым.

  Бірдемелер жазып жүрмін деген соң ба, Сәбең маған оң қарады. Бес-алты баланы үйіне шақырды. Құдай оңдап сол алтаудың бірі болып Сәбең үйіне мен бардым.

       Сіз Тышқанның
Аманын білесіз бе? - Білмесеңіз айтайын: Аман - Құлан қыстағынан алпыс шақырым жердегі
Мақпал тауының баурынан орын тепкен Жамбыл колхозының веттехнигі. Бұл өзі кең
жауырынды, қапсағай денелі, қою бұйра шашты, сирек тісті кескінді келген қара
торы жігіт ағасы. Өзі сөйлеп, өз сөзіне өзі мәз болатын Аман алғашында жәй
лақылдақ болып

көрініп еді, түсінігіміз қате екен. Біраз сұқбаттан кейін таныса
келе Аманның барынша сауыққой, көңілге зіл сақтамайтын аңқылдақ, өзімнен көрі