Көме алмаған қыс
пенен өктем күз
де,
пенен өктем күз
де,
Қақ тұрмаған жаз, көктем өткенде
ізге.
ізге.
Бір аңыз бар
жұртында ғасырлардың
Қалып қоймай,
ертеден жеткен бізге.
...Өңі қашқан сәбидің,
сақалдының
сақалдының
Сорға қарсы тұруға
бата алды кім?!
бата алды кім?!
Сол кезде бір
хан болған екен
дейді
хан болған екен
дейді
Тіл жетпеген айтуға
қаталдығын.
қаталдығын.
Елін ғана емес
тек,
тек,
төңіректі
Зарлатқан бір қорқаудай
өмір етті.
өмір етті.
Жаугерлікке ол шықса,
айлық жерде
Отырған да түршіге
еңірепті.
еңірепті.
Таныс мұның досқа
да, жатқа мәні,
да, жатқа мәні,
Тұрған жоқпыз нақақтан
даттағалы.
даттағалы.
Бірде сол хан қол жинап
жер қайысқан,
жер қайысқан,
Шалғай жатқан елдерге
аттанады.
аттанады.
Бір жан болса
сол маңда торықпаған,
сол маңда торықпаған,
Торықпаған,
ханнан да қорықпаған
ханнан да қорықпаған
Ханым екен...
«көз көріп, құлақ
естір»
естір»
Жерде
одан болмапты көрікті
адам.
адам.
Хан кеткесін:
«Ісімді кемел-керім
Айта жүрсін мен ғұмыр шегер
елім»
елім»
Деп ойлаған сол
ханым жинаттырды
ханым жинаттырды
Елдің небір айтулы
шеберлерін.
шеберлерін.
«Қалып мәңгі бір
ісім ел есінде,
ісім ел есінде,
Бір Құдайым бәріңді
жебесін де!..
жебесін де!..
Құс қайтқанша,
күндіз-түн,
жатпай-тұрмай,
Бір мұнара тұрғызып
бересіңдер!»
бересіңдер!»
Есер десін, жұрт
оны есті десін,
оны есті десін,
Осылай деп ханым
бір кесті кесім:
бір кесті кесім:
«Одан өткен мұнараны
әлемде тек
әлемде тек
Көрмесін жұрт!
Білмесін!
Естімесін!..»
Көнді халқы бұйрыққа
бұл араның.
бұл араның.
Кім айтады қарсы
оған тұра аларын!
оған тұра аларын!
Көп өтпеді,
осылай кетті бірден
Жұмысы да басталып
мұнараның...
мұнараның...
Өтті апталар,
өтті айлар тізбектеліп,
Тұрып алды алқымға
күз кептеліп.
күз кептеліп.
Бірде ханым өлердей
таң қалыпты
таң қалыпты
Құрылыстың
басына іздеп келіп.
басына іздеп келіп.
Кіріскен жұрт ол
баста «арқаланып»
баста «арқаланып»
Кеңге салып кетіпті
арқаны анық.
арқаны анық.
Жұмыстарын өндіріп жарытпаған
Шеберлер жүр «жай
басып, жалпақ алып».
басып, жалпақ алып».
Қоярға бір жер
таппай жанын мүлдем,
таппай жанын мүлдем,
Махаббаттың
отына жанып жүрген
отына жанып жүрген
Бас шебердің ғана бұл ісі
екенін,
екенін,
Жан айтпай-ақ,
түсінді ханым бірден.
Түсінді де...
жымиды...
есіне алды...
Хан сарайы...
бақ іші...
есік алды...
Көз қарасы...
күлкісі...
күрсінісі...
Түсінбейтін енді оның
несі қалды?!
несі қалды?!
Солай, сезім жолдары
келте, міне,
келте, міне,
Бірін-бірі
осылай ертеді де.
осылай ертеді де.
Көңілі ауған өзіне
жас жігітті
Алды ханым шақыртып
ертеңіне.
ертеңіне.
«О, жас жігіт,
өзіңе місім құлап,
өзіңе місім құлап,
Тапсырып ем,
өнбеді ісің бірақ.
Енді, міне, мән-жайды, - деді ханым, -
Тұрғаныңнан бас имей түсіндім-ақ.
Бұрынырақ
келмеген неге сенім?
келмеген неге сенім?
Жас дәурен тек қазынаң деме
сенің!
сенің!
Сезіміңнің мөп-мөлдір екенін
де
де
Көрместей мен көрсоқыр
емес те едім.
емес те едім.
Кеңесім бұл:
көзіңе түнді ұйытпа!
Сау қал
бақыт орнына мұң
жиып та!
жиып та!
Бірақ ханым басқаша
бола алмайды
бола алмайды
Қойып кетер сәтте
де тұңғиыққа...».
де тұңғиыққа...».
Жігіт айтты:
«Мені бір сынап қара!
Мүмкін солай жетермін
мұратқа да,
мұратқа да,
Беретін бар еңбегім
ақысы үшін
ақысы үшін
Бір сүйгіз тек
бетіңнен!
бетіңнен!
Бір-ақ қана!»
Бітіп солай жұмбақтар
жалықтырған,
жалықтырған,
Басталып бір ақ нөсер анық нұрдан,
Жанып тұрған жігіттің
тілегіне
тілегіне
«Жоқ!» демеді ханым
да
да
жанып тұрған...
О, ғажап-ай!
Жұрт біткен таныпты
естен,
естен,
Болмайды оны бастан
тек анық кешпей.
тек анық кешпей.
Сол ханымның бетінде
мәңгі бақи
От еріннің таңбасы
қалыпты өшпей.
- 109 просмотров