Уау, ағайын, Үш
арыс Қара таздан!
арыс Қара таздан!
Әулет едім
әлімнен қанаты озған,
әлімнен қанаты озған,
Бақай 'батыр
қалдырған төрт түліктен
қалдырған төрт түліктен
Жазда жайлау,
қысында қора тозған.
қысында қора тозған.
Ол дәулетті
кешегі жұт жалмады;
кешегі жұт жалмады;
Титығына
бармаған жұрт қалмады.
бармаған жұрт қалмады.
Ақ найзаның
астымен қайтса керек
астымен қайтса керек
Екі бірдей
тоқсанның жұтқан малы.
тоқсанның жұтқан малы.
Қолымда күш, еп
барда ауызымда,
барда ауызымда,
Қатып, семіп қалам
ба қауызымда?!
ба қауызымда?!
Баба десең, құр
қалма фатихадан,
қалма фатихадан,
Құрт құдайдың
әзәзіл жауызын да!
әзәзіл жауызын да!
Қашан, қайда ат
басын бұрар жүнің
басын бұрар жүнің
Білмей жүріп
қылғаны-ай бұралқының!
қылғаны-ай бұралқының!
Ей, Төрежан,
алартпай маған көзін,
алартпай маған көзін,
Езіп берші
мынаның бір алқымын.
мынаның бір алқымын.
Төремұрат
Ал, ашығын
айталық, Қаңғыбозым!
айталық, Қаңғыбозым!
Елден елге
көргем жоқ қаңғып өзім...
көргем жоқ қаңғып өзім...
Қарғатамыр
қазақтың ұлы ғой деп,
қазақтың ұлы ғой деп,
Саған түсіп
қапыда қалды көзім.
қапыда қалды көзім.
Келген бетте құлақты
елеңдеттің,
елеңдеттің,
Күңірене күй
шерттің, өлендеттің.
шерттің, өлендеттің.
Ұқтық оны: туады
дейсің, тәйір,
дейсің, тәйір,
Ұйықтап жүріп
бекерге өлем деп кім?..
бекерге өлем деп кім?..
Айтып келдің рас
сен ең шыныңды.
сен ең шыныңды.
Ертелі-кеш
тыйғам жоқ еш үніңді.
тыйғам жоқ еш үніңді.
Арғы бетті
шулатқан Құрманғазы,
шулатқан Құрманғазы,
Жан біткеннен
жасырдым есіміңді.
жасырдым есіміңді.
Нағыл дейсің?..
Түрің де
жасарыпты
жасарыпты
Жақсылықты нән
басың нашар ұқты:
басың нашар ұқты:
Хан мен 'патшаң
бағар ма мынау өңшең
бағар ма мынау өңшең
Өзің сынды нәрегей,
аш-арықты?!.
аш-арықты?!.
Мақсат кәні
бұларды іріткенде?..
бұларды іріткенде?..
Жалған десе,
айтсын 'бір тұрып пенде:
айтсын 'бір тұрып пенде:
Бағзы бірдің
шешесі, 'басқасының
шешесі, 'басқасының
Қатыны тұл қазан
бас түрікпенде.
бас түрікпенде.
Шаңырағын,
желісін, қазығын да
желісін, қазығын да
Жоғалтқанды жинасам
жазығым ба!..
жазығым ба!..
Қай дәулетті
қимадың қасқаларға,
қимадың қасқаларға,
Киімін бе, аты мен
азығын ба?..
азығын ба?..
Қамшым сабын
ұрлау ма үйден менің,
ұрлау ма үйден менің,
Түрмесінен
орыстың үйренгенің?..
орыстың үйренгенің?..
Сенің де сол
жұмағың көкте шығар,
жұмағың көкте шығар,
Адам басқан жер
болса жиренгенің?..
болса жиренгенің?..
Жоқ, жігітім!..
Қарғыс пен өлім қатар...
Қарғыс пен өлім қатар...
Әркім үшін бір
жерде орын жатар...
жерде орын жатар...
Ұқсаң женін бір
басқа... Ұқпағанда,
басқа... Ұқпағанда,
Құдай езі бұйрығын
орындатар.
орындатар.
- Уау, батыр-ау, алды жөн, арты зілді
Мынау қай сөз?..
- Ал құрытты!.. Ал тұжырды!..
Тағы шықты дейді
ғой елден ерек,
ғой елден ерек,
- Алты бірдей бұзақы, алты жынды!..
- Ә, б.. бізді де қазақтың қызы емізді...
Батырмаңыз
шымбайға тізеңізді!..
шымбайға тізеңізді!..
- Бүйткеніңше, қан ішіп, қарғыс алған
Тәубеге жық,
адамша түзе бізді!
адамша түзе бізді!
- Біз де сыйлап тап-таза жүректіні,
Пәк баралық құдайға
керек күні!-
керек күні!-
Шетінен бір
шегір көз, ұзын өңеш
шегір көз, ұзын өңеш
Қарақшылар
осынша өрекпіді.
осынша өрекпіді.
Жирен сақал,
жирен мұрт, жирен қасты
жирен мұрт, жирен қасты
Бір бишікеш
осынша өрен жасты
осынша өрен жасты
Қамшымен де,
беркімен :қатты жасқап,
беркімен :қатты жасқап,
Өрттен жаман
жанжалды әрен басты.
жанжалды әрен басты.
Қ ұ р м а н ғ а
з ы
з ы
- Мейлі назың, мейлі жұрт зілің десін,-
Айтпақ керек аз
тықыр білінгенсін.
тықыр білінгенсін.
Екі бірдей
құлағын мен жұлғандай
құлағын мен жұлғандай
Анау шұнақ
қарияң бүлінбесін.
қарияң бүлінбесін.
Төремұрат,
рақмет!.. Орынбордың
рақмет!.. Орынбордың
Қашқынына
қасыңнан орын бердің.
қасыңнан орын бердің.
Рас, талай күй
шерттім... Біле алмадым,
шерттім... Біле алмадым,
Кімге несі
дарыды ол үндердің?..
дарыды ол үндердің?..
Әлгі сезің
дарақы қай ерсілік?..
дарақы қай ерсілік?..
Мен келгем жоқ
жиенсіп, қайынсыиып.
жиенсіп, қайынсыиып.
Елден елге
қаңғыру маған бақыт,
қаңғыру маған бақыт,
Саған бәлкім ол
сапар - қайыршылық.
сапар - қайыршылық.
Өзің-ақ қал
жерінде жер-гүбектің.
жерінде жер-гүбектің.
Қамқоршысы
болғансып жетімектің?
болғансып жетімектің?
Байқа бірақ
жақынды жауықтырып,
жақынды жауықтырып,
Тірілерді
қолыңнан жетім еттін.
қолыңнан жетім еттін.
Көргенім бар
оңаша тұрып менің
оңаша тұрып менің
Мысық ойнап
тышқанды тірілткенін...
тышқанды тірілткенін...
Қыстай қылыш
соқтырып, қырық пышақ,
соқтырып, қырық пышақ,
Енді қылмақ
қазағын, түрікпенін.
қазағын, түрікпенін.
Балалары Бақайдың
«сері» кілең!
«сері» кілең!
Құнықтырған -
жылқы мен сені кілем.
жылқы мен сені кілем.
Білсеңші бір
қанаттас: түрікпенді:
қанаттас: түрікпенді:
Оның соры осал
ма сенікінен?!
ма сенікінен?!
Жерге төгіп бір
қасық қан нағылам
қасық қан нағылам
Құмығынан құдайдың
қалмағынан?!
қалмағынан?!
Мынау сенің
сіңірлі көк шеңгелің
сіңірлі көк шеңгелің
Хан патшаның
несі кем қармағынан?!
несі кем қармағынан?!
Менің осы
айтарым! Түсін мені!..
айтарым! Түсін мені!..
Менде жоқ қой
ашуың, күшің кегі,
ашуың, күшің кегі,
Тастат анау
қанжарды Өтен киген,
қанжарды Өтен киген,
Күпіңіздің
жеңінің ішіндегі.
жеңінің ішіндегі.
Аттанбаймын мен
ондай «күн көріске»-
ондай «күн көріске»-
Кісі жеуге, құн
алып, құн беріске.
алып, құн беріске.
Дұғай сәлем айта
бар менен соған,
бар менен соған,
Осы жолда
езіңмен кім көріссе.
езіңмен кім көріссе.
Ұстап алып ұрыны
қаныпезер,
қаныпезер,
Өгіз етсін
желікесін қамыт езер!-
желікесін қамыт езер!-
Шаңқ етті Төремұрат:
- Тоқтат!-дейді;
Қалмады енді
мұның халы төзер.
мұның халы төзер.
- Алдым,- деп,-
ақылгөйден өсиетті,-
ақылгөйден өсиетті,-
Қамшымен қыр
арқадан осып өтті.
арқадан осып өтті.
Белгісіз бір жұдырық
оған тиіп,
оған тиіп,
Түбіне
батырыңның осы жетті.
батырыңның осы жетті.
Ол сәтте Құрманғазы
аптықпаған:
аптықпаған:
- Ал,- деді,-
даңғой неме артты ұқпаған.
даңғой неме артты ұқпаған.
Ат жалын тартып
мінген ермін деуші ең,
мінген ермін деуші ең,
Енді жоқ ер
мінетін аттық бағаң.
мінетін аттық бағаң.
Екі ұдай ел
шуылдап, би де қашты;
шуылдап, би де қашты;
Жігіттер бақан,
сырық жиды ағашты;
сырық жиды ағашты;
Құрманға суық
қолды жақындатпай,
қолды жақындатпай,
Қоржынға қоса
басты үйдегі асты.
басты үйдегі асты.
Аулақта бір
тасада ән туғызып,
тасада ән туғызып,
Күй шертіп, тағы
болды арты қызық,
болды арты қызық,
Астыртын осы
түнде сыр бойына
түнде сыр бойына
Асырды соны
мынау «алты бұзық».
мынау «алты бұзық».
- 97 просмотров